Pracując z jakimikolwiek mediami używamy pędzli, najczęściej mamy ich w swoim arsenale co najmniej kilka. Niektóre z nich, to nasi ulubieńcy, inne są po prostu narzędziami, bez których nie możemy się obejść. Ten artykuł ma odpowiedzieć na pytanie, jakie czyszczenie i dbanie o pędzle zapewni im najdłuższą żywotność.

W artykule o rodzajach i przeznaczeniu pędzli omówiłam ich zastosowanie. Tym razem skupimy się na jakości pędzla i sposobach, dzięki którym tę jakość utrzymamy. Od razu się przyznam, że moje pędzle nie są ideałem, jeśli chodzi o doczyszczenie. Zależy mi na czystym włosiu, skuwka i rączka mogą być malowniczo ubarwione farbami. Na poniższym zdjęciu widać dość wyraźnie, które pędzle traktuję z pewnym pietyzmem, a które niekoniecznie. Na swoje usprawiedliwienie mam tylko to, że nawet te najbardziej zapuszczone są ze mną już po kilka lat i mimo “malowniczego” wyglądu służą świetnie. 

czyszczenie pędzli

Co, poza kształtem, materiałem i wielkością wziąć pod uwagę, by wybrać dobry jakościowo pędzel?

  • Długość włosia – powinna być zróżnicowana, ale tylko w granicach 1 mm – to pozwala malować po nierównych powierzchniach i lepiej utrzymywać farbę.
  • Sprężystość – odgięte palcem włosie ma powracać do swojej naturalnej formy.
  • Skuwka – nie powinna w żadnym wypadku pokrywać się rdzą, która może brudzić pracę.
  • Włoski nie powinny wypadać – przy przeczesaniu palcami, włoski nie powinny nam zostawać na rękach. Oczywiście każdy pędzelek kiedyś gubi pojedyncze włoski, ale muszą być na tyle dobrze umocowane w skuwce, by nie zdarzało się to nagminnie.

Dbanie o pędzle – podstawowe zasady i uwagi

  • Warto, naprawdę warto, mieć osobne pędzle do różnych mediów, a przynajmniej do lakierowania. Idealnie byłoby też mieć pędzle, które przeznaczysz do białej farby i do klejów.
  • Co za tym idzie, dobrze jest, gdy w trakcie pracy moczysz pędzle w wodzie, mieć osobne naczynie do pędzli od lakieru i osobne do tych od farb.
  • Jeżeli oprócz preparatów wodnych używasz też rozpuszczalnikowych, proponuję oczywiście mieć do nich osobne pędzle. Nie, że koniecznie specjalne, po prostu osobne.
  • W powyższym przypadku musisz też oczywiście zaopatrzyć się w odpowiedni rozpuszczalnik.
  • Do mycia używaj ciepłej wody, nie gorącej. Niektóre media reagują na wrzątek zmianą konsystencji – stają się twarde lub gumowate.
  • Nieużywane dłużej pędzle warto przechowywać w zamkniętym pudełku lub szufladzie. Rzadko robię sobie dłuższe przerwy, ale gdy chcę na przykład wyjechać na kilka dni, słoiki z pędzlami przykrywam po prostu folią. Kurz może dodatkowo uprzykrzyć każde lakierowanie.
  • Drobne pędzelki do szczegółów niszczą się najprędzej. Ich delikatne włosie i niewielki rozmiar powodują, że już utrata kilku włosków nie pozwala na taką precyzję w malowaniu, jak na początku ich kariery. Warto traktować je szczególnie delikatnie. Także przy myciu.

czyszczenie pędzli

Czyszczenie i dbanie o pędzle w trakcie pracy

Znasz ten scenariusz – siadasz do pracy, malujesz, tworzysz, a tu nagle telefon, dzwonek do drzwi albo inne zapotrzebowanie na Twoją obecność. Rzucasz wszystko i biegniesz. Nie jeden pędzel tak wykończyłam… Albo po prostu odkładasz na chwilę pędzel, bo coś musisz dociąć, doszlifować, przykleić. Jak zabezpieczyć unurzane w farbie lub innym medium narzędzia do czasu naszego powrotu? Spróbuj jednaj z tych metod:

  • Pojemnik z wodą – po prostu wrzucasz tam pędzel, a gdy potrzebujesz go znów użyć odsączasz nadmiar wody na chłonnej powierzchni (ręczniki papierowe, ściereczka, etc). Jeżeli zamierzasz przetrzymywać tak pędzle dłużej, na przykład do następnego dnia, może warto zastanowić się nad specjalnym pojemnikiem z uchwytami do podtrzymywania pędzli. Dzięki temu pędzle nie opierają się na dnie pojemnika i nie odkształca się ich włosie. Staraj się jednak nie przetrzymywać tam pędzli zbyt długo. Szczególnie te z naturalnego włosia nie lubią stać całymi dniami w wodzie.
  • Folia zwykła lub aluminiowa – zawiń szczelnie używany pędzel. Możesz nawet dla pewności okleić go taśmą malarską. Spokojnie wytrzyma kilka godzin. spotkałam się też z poradą, by tak zabezpieczony pędzelek włożyć do zamrażarki. Nie próbowałam, bo jeśli ma to potrwać dłużej, wolę go po prostu umyć.
  • Przelej farbę lub lakier do małego pojemnika, takiego na jedna pracę i trzymaj w nim zanurzony pędzel (tylko włosie) przez cały czas wykonywania danej pracy.

Czyszczenie pędzli po skończonej pracy

Zakładam, że pracujesz z mediami wodnymi, typu farby, pasty i lakiery akrylowe, kleje do drewna i papieru oraz inne hobbystyczne produkty. Po skończonej pracy zgromadź wszystkie pędzle w pojemniku z wodą, a potem umyj je jedną z metod:

  • We wnętrzu dłoni rozrób nieco wody z mydłem i w tym miejscu “maluj” pędzlem.
  • Podobnie, jeżeli masz matę z wypustkami (w drogeriach możesz ją kupić jak przyrząd do czyszczenia pędzli do makijażu). Namydl pędzel i maluj nim we wszystkich kierunkach po wypustkach.

czyszczenie i dbanie o pędzle

Jeżeli używasz mediów rozpuszczalnikowych,  umyj pędzle w terpentynie. Dostępny jest również bezwonny rozpuszczalnik w małych buteleczkach, w sam raz dla hobbystów.

Czyszczenie i dbanie o pędzle – suszenie

Nie mamy raczej możliwości, żeby każdy pędzel po umyciu powiesić włosiem w dół i tak pozwolić mu wyschnąć. Wobec tego połóż je na ręczniku i pozwól schnąc w pozycji leżącej. Nie warto suszyć ich postawionych na sztorc włosiem w górę, bo woda zbiera się w skuwce, co szkodzi zarówno włosiu jak i okuciu, a nawet trzonkowi pędzla – szczególnie drewnianemu.

Czyszczenie pędzli zaschniętych

No i stało się – ulubione narzędzie nie trafiło na czas do wody, albo za długo poleżało w folii. Zamiast mięciutkiego włosia mamy sztywny zbitek połączony na zawsze farbą czy klejem. Wiem, że niektórym nie mieści się w głowie taka sytuacja i podziwiam te osoby mocno, mnie się jakoś mieści i zdarza niestety. Jednak nie ma co rozpaczać, spróbujmy podziałać.

  • Na początek zamocz pędzel w preparacie do czyszczenia. Czasem trzeba pozostawić go na cała noc, ale lżejsze zabrudzenia rozpuszczają się po kilkuminutowym pokręceniu pędzlem w kubeczku z płynem.
  • Jeżeli to nie pomoże, spróbuj rozpuszczalnika. Wybierz rozcieńczalnik uniwersalny, akrylowy albo poliuretanowy. Może to też być benzyna ekstrakcyjna lub lakowa, albo zmywacz do paznokci. Po ciężkich rozpuszczalnikach pędzli nie myj już w wodzie, tylko wytrzyj do sucha. Przy tego typu preparatach zawsze pamiętaj o wentylacji pomieszczenia i trzymaniu ich z dala od ognia.
  • Inna metoda to, użycie mydła malarskiego (ze sklepu budowlanego). Rozpuść w wodzie i zanurz pędzle na cała noc.
  • Gdy już tradycyjne metody zawiodą sięgamy po te nieco ryzykowne. “Gospodarczą” metodą na ratowanie pędzli jest moczenie ich w płynach do usuwania powłok z podłóg (np. Cleanlux) lub płynie do mycia szyb.

czyszczenie pędzli

Wszystko zawiodło? Pędzel zesztywniały i niedoczyszczony niekoniecznie musisz przeznaczyć na straty – może jeszcze posłużyć na przykład do wykańczani pracy “suchym pędzlem” albo chlapania farbą. 

Czyszczenie i dbanie o pędzle – kosmetyka

A tak. Coś się należy tym naszym ukochanym narzędziom za to, jak je traktujemy. Chcesz mieć mięciutkie pędzle? Spróbuj którejś z tych metod.

  • Do ostatniego mycia zamiast mydła dodaj kroplę szamponu do włosów.
  • Od czasu do czasu wymocz wszystkie pędzle w ciepłej wodzie zmieszanej pół na pół z octem.
  • Po umyciu raz na jakiś czas zanurz je w odżywce do włosów. I oczywiście wypłucz.

Jeżeli masz swoją własną metodę na zapanowanie nad pędzlami, lub ratowanie tych zaschniętych, podziel się nią proszę w komentarzach. I nie stresuj się za bardzo dbaniem o narzędzia pracy. Przy regularnym myciu i dokładnym suszeniu naprawdę najbardziej szkodliwa i niszczącą rzeczą, jaka może spotkać pędzle jest… samo malowanie 🙂

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.