Ogólnie rzecz biorąc występują dwa typy urządzeń do montowania nitów: zaciskarki, które mocują nit przez ściskanie go i “młoteczki”, które mocują nit przez uderzanie w niego. Każde z narzędzi ma swoje zalety i wady.
Narzędzia ściskające działają ciszej, bo nie wykorzystujemy w nich siły uderzenia, ale jednocześnie maja mniejszą swobodę w kwestii miejsca mocowania nitu. Narzędzia uderzające – młoteczki – rozginają nit przez uderzanie, co niestety wywołuje hałas. Natomiast zaletą tych urządzeń jest możliwość dowolnego umieszczania nitów na papierze, nie tak ograniczona, jak zasięg “szczęk” zaciskarki.
Szczypce do zaciskania nitów, zwane też zaciskarką
Jest to najłatwiej dostępne i najtańsze narzędzie, przeznaczone specjalnie do montowania nitów. Za jego pomocą można zakładać nity o średnicy 5 mm (+/- 2 mm). Szczypce mają też część robiącą dziurki (to ta pozioma szczelina w górnej części, nad sprężyną). Za pomocą zaciskarki zamontujesz nit tylko przy brzegu kartki – tak daleko od krawędzi, na ile pozwala zasięg szczypiec.
Tymi szczypcami nie można zamocować nitów pełnych!
Bez problemu kupisz je w marketach budowlanych i zwykłych (często z paczką nitów w komplecie).
Crop-a-dile
Jest to narzędzie firmy We R Memory Keepers, zaciskarka przeznaczona specjalnie do scrapbookingu. Ze względu na to, że posiada wymienne końcówki, możesz za jego pomocą zamontować nity różnej wielkości (1/8 i 3/16 cala), a także nity pełne i ozdobne. W wersji dużej, Big Bite – umożliwia dziurkowanie i montowanie nitów również z dala od krawędzi kartki. Działa cicho, gdyż zaciska, a nie rozbija nity, łączy więc w sobie zalety obu rodzajów narzędzi. Jego wady to niestety duży rozmiar (trudny do przechowywania) i wysoka cena.
W wersji Big Bite wygląda tak:
Jak widać niżej – Big Bite ma podziałkę, która umożliwia precyzyjne umieszczanie nitów w wybranym miejscu.
Pod adresem https://www.youtube.com/watch?v=wyHffZ-e0Xc dostępny jest film instruktażowy do tych zaciskarek.
Nitowniki firmy Fiskars
W skład kompletu wchodzą trzy „młoteczki”o różnych średnicach (1,6 mm, 3,2 mm, 4,8 mm), dzięki czemu można nimi montować nity o różnych rozmiarach, do 5 mm, a także nity pełne. Dodatkową zaletą jest to, że pozwalają umieścić nity precyzyjnie i w dowolnym miejscu na kartce.
Każdy nitownik ma dwie końcówki – czarna służy do dziurkowania, srebrna – do rozbijania nitów. Na zdjęciu poniżej widać część służącą do dziurkowania. Nitownik należy przyłożyć do papieru tą właśnie stroną, pionowo, aby końcówka dobrze przylegała do powierzchni kartki. Przytrzymując końcówkę przy papierze drugą ręką naciągamy sprężynkę do góry i puszczamy – siła “strzału” wycina dziurkę w papierze.
Za pomocą tych nitowników można wyciąć otwór nawet w grubych papierach, tekturze modelarskiej (2-3 mm), filcu (2 mm), we wstążce bądź innym materiale – wymaga to jednak kilkukrotnego “strzelenia” młoteczkiem.
Kiedy masz już dziurkę wyciętą w wybranym miejscu przekładasz przez nią nóżkę nita, aby skierowana była do góry. W dziurce umieszczasz drugą końcówkę nitownika, tę widoczną na zdjęciu powyżej. Po naciągnięciu i puszczeniu sprężynki nitownik uderza w metalowe kółeczko i rozpłaszcza je, zaciskając nit na papierze.
Nitowniki należą do narzędzi hałasujących – można trochę zminimalizować odgłosy używając elastycznej podkładki (np. starej maty samoregenerującej). Dzięki wycinaniu na takiej macie końcówka dziurkaczowa mniej się też tępi. Ogólnie są wygodnym, niewielkim narzędziem, które dobrze spełnia swoją funkcję.
Scraparatus
Narzędzie łączące funkcje dziurkacza, nitownicy i ozdobnego punchera. W zestawie znajduje się również specjalna podkładka do nitowania. Jego działanie jest podobne, jak nitowników Fiskarsa, ale ma więcej możliwości (bo jeszcze dziurkuje ozdobnie i wycina kształty), z tym, że obsługuje mniejszy zakres wielkości nitów. Nitowniki montują nity od 1,6 mm do 5 mm, a Scraparatus od 3 do 5 mm. Nie stanowi to jednak dużego problemu, bo tych najmniejszych nitów (1,6 mm) używa się raczej rzadko.
Wielką zaletą Scraparatusa jest fakt, że posiada również sześciokątne, a nie tylko okrągłe końcówki do rozbijania nitów – dzięki temu świetnie rozbija nawet bardzo twarde nity (”nacina” je i ładnie, równo rozkładają się po lewej stronie papieru) z którymi Fiskars lub zaciskarka sobie kompletnie nie radzą – różnicę widać na zdjęciu poniżej.
Dodatkową funkcją Scraparatusa jest wycinanie kształtów. W podstawowym komplecie są dwa kształty, tag i gwiazdka, można dokupić różne inne ciekawe elementy, jak np. alfabet. Przy rozpowszechnionych teraz maszynkach do wycinania nie jest to jednak specjalnie atrakcyjny dodatek.
Inne narzędzia
Wiele firm scrapbookingowych ma w swojej ofercie narzędzia do montowania nitów. Mniej lub bardziej dostępne są nitowniki Rayhera, Papermanii czy Provo Craft (nazywane “Silent setter”). Wszystkie działają na tej samej zasadzie, co nitowniki Fiskarsa, czyli dziurkowania/rozbijania nitu przez uderzenie go z góry. Większość umożliwia zamocowanie nitu do 0,5 cm, niektóre mają wymienne końcówki różnej wielkości. Ich funkcjonalność jest praktycznie identyczna.
Jeszcze kilka lat temu nity były atrakcyjnym dodatkiem w scrapowych pracach, obecnie widuje się je dużo rzadziej. Dysponując odpowiednimi narzędziami możesz jednak cały czas cieszyć się i tym rodzajem ozdób, oraz możliwościami, jakie daje.